Jak ograniczyć ilość odpadów trafiających każdego dnia do mórz i oceanów? Zacznijmy od plastikowych butelek, słomek i jednorazowych kubków do kawy!
Nowe dane pokazują jak dużo jednorazowych produktów plastikowych jest w powszechnym użyciu wśród mieszkańców Europy. Co więcej, z przeprowadzonych badań wynika jak w znacznym stopniu masowa produkcja plastiku przyczynia się do narastania problemu zanieczyszczenia mórz i oceanów. Pierwszym krokiem do rozwiązania tego problemu jest wprowadzenie i wdrożenie istniejących już przepisów prawnych.
Organizacja Seas At Risk opublikowała dzisiaj nowy raport w którym prezentowane są dane ilościowe dot. wykorzystania jednorazowych opakowań i produktów plastikowych w codziennym życiu Europejczyków. Szacuje się, że w krajach UE każdego roku zużywanych i wyrzucanych jest łącznie:
46 miliardów plastikowych butelek,
16 mld jednorazowych kubków do kawy,
580 miliardów papierosów,
2,5 miliarda opakowań na wynos,
36,4 mld słomek do picia.
Tego rodzaju produkty jednorazowego użytku są ogromnym marnotrawstwem zasobów, generują dodatkowe koszty dla podatników (na rzecz przetwarzanie odpadów), a także stanowią średnio 51% wszystkich śmieci znajdowanych na Europejskich plażach.
W raporcie przedstawiono także potencjalne rozwiązania tego problemu i wyróżniono kilka pionierskich inicjatyw mających na celu zmniejszenie zużycia tworzyw sztucznych. Wymienione przykłady obejmują: system pobierania kaucji za butelki wprowadzony w Norwegii, inicjatywy miast mające na celu promocję picia wody z kranu, kubki na kawę wielokrotnego użytku wykorzystywane przez zrzeszenie kawiarni we Freiburgu w Niemczech, zakaz używania jednorazowego plastiku na wydarzeniach kulturalnych w Monachium oraz zakaz użytkowania jednorazowych naczyń wprowadzony we Francji.
Raport opublikowany przez Seas at Risk to pierwszy krok w kierunku poprawy stanu ekosystemów morskich w całej Europie, w tym także na Bałtyku. Do tej pory skala problemu nie była nam znana. Teraz wiemy, że Polska należy do sześciu krajów UE o największym zapotrzebowaniu na plastik. Największym problemem są jednorazowe plastikowe produkty. Rocznie w Polsce zużywanych jest 2,4 miliarda butelek plastikowych, 8,4 miliona jednorazowych kubków na kawę, 1,2 miliarda słomek, 130 milionów opakowań na wynos i 45 miliardów papierosów. To właśnie te produkty stanowią 49% wszystkich odpadów morskich najczęściej zaśmiecających nasze morza i plaże. – mówi Olga Sarna z Fundacji MARE.
Najprostszym sposobem rozwiązania problemu jest rozszerzenie Dyrektywy w sprawie torebek plastikowych [1] także na inne rodzaje artykułów jednorazowych. Oznaczałoby to zobowiązanie państw członkowskich do zredukowania ilości wykorzystywanych jednorazowych produktów poprzez całkowity zakaz ich użytkowania lub poprzez pobieranie dodatkowych opłat. W badaniu wykazano, że takie metody okazały się niezwykle skuteczne w przypadku torebek plastikowych – na przykład w Szkocji, po wprowadzeniu dyrektywy użycie toreb spadło aż o 80%. Co więcej, takie środki jak opłaty za torebki lub pobieranie kaucji za butelki zostały bardzo dobrze przyjęte przez społeczeństwo.
Komisja Europejska opracowuje obecnie Strategię ws. tworzyw sztucznych w gospodarce cyrkularnej. Jest to szansa na zmniejszenie ogromnej liczby niepotrzebnych plastikowych produktów zanieczyszczających nasze oceany.
PLIKI DO POBRANIA (dokumenty dostępne jedynie w wersji angielskiej):
Pełna wersja raportu dostępna jest tutaj.
Dane z raport został także opracowane w wersji skróconej dostępnej tutaj.
[1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/720 z dnia 29 kwietnia 2015 r. zmieniająca dyrektywę 94/62/WE w odniesieniu do zmniejszenia zużycia lekkich plastikowych toreb na zakupy.