WORLD CLEANUP DAY 2023
SPRZĄTAMY BAŁTYK - pod wodą i na lądzie!
Fundacja MARE już czwarty rok z rzędu zorganizowała akcję Sprzątania Bałtyku w ramach obchodów Światowego Dnia Sprzątania (World Cleanup Day).
W tym roku działaliśmy w sobotę 16 września w trzech lokalizacjach: na lądzie - w Gdańsku i w Sopocie oraz pod wodą w Gdyni, gdzie zbieraliśmy śmieci z basenu portowego Mariny Gdynia. Celem tej corocznej akcji jest nie tylko sprzątnięcie naszego kawałka planety, ale także ożywienie na nowo naszej relacji z wodą i promowanie głębokiego szacunku dla tego bezcennego i życiodajnego zasobu.
W świecie, w którym wyzwania środowiskowe stale się nasilają, konieczne jest, abyśmy nie tylko zajęli się konsekwencjami naszych działań wynikających z ciągłego pędu za rozwojem, konsumpcjonizmu i nadmiernego wykorzystywania zasobów, ale także pielęgnowali głębszą więź z otaczającym nas światem przyrody. Akcja Sprzątamy Bałtyk jest świadectwem naszego zaangażowania w ochronę środowiska i naszej wiary w siłę społeczności przekraczającej granice między naturą a ludzkością.
Od lat 70. tempo produkcji tworzyw sztucznych rośnie szybciej niż w przypadku jakiegokolwiek innego materiału. Jeśli historyczne tendencje wzrostowe będą się utrzymywać, przewiduje się, że światowa produkcja pierwotnych tworzyw sztucznych osiągnie do 2050 roku aż 1 100 mln ton.
Około 98 proc. jednorazowych produktów z plastiku wytwarza się z paliw kopalnych. Prognozuje się, że poziom emisji gazów cieplarnianych związanych z produkcją, użytkowaniem i utylizacją konwencjonalnych tworzyw sztucznych na bazie paliw kopalnych wzrośnie do 2040 r. do 19 proc. światowego budżetu na emisję dwutlenku węgla. Pokazuje to zatem, że problem plastiku to nie tylko problem zanieczyszczenia środowiska i przenikania mikroplastiku do wszystkich zakamarków planety i nas samych, ale to także ogromny kontrybutor do nasilającego się kryzysu klimatycznego.
Jesteśmy świadkami i inicjatorami wielu pozytywnych działań, aby uporać się z tym problemem. Jednakże prawda jest taka, że wszyscy musimy zrobić więcej - zakręcić zawór zanieczyszczeń ograniczając problem u źródła, ale także zmienić nasze podejście do otaczającego nas świata i sposobu, w który żyjemy i go eksploatujemy.
Choć zmiana musi zadziać się systemowo jest wiele rzeczy, które każdy z nas może zrobić jako jednostka. Sprzątając plaże oraz bałtyckie wody chcemy zachęcić uczestników do wyjścia ze schematu antropocentrycznego myślenia i uznania wszystkich form życia, w tym mórz i żyjących w nim stworzeń, jako czujących istot zasługujące na nasz szacunek. Takie podejście, głęboko zakorzenione w filozofii życia rdzennych kultur z całego świata, uczy nas żyć w harmonii z przyrodą, gdzie naszym obowiązkiem nie jest jej zniewolenie a ochrona i zachowanie w naturalnej formie.
PONIŻEJ PRZEDSTAWIAMY KRÓTKĄ RELACJĘ Z WYDARZENIA:
Przystanek 1: Gdynia
Spotkaliśmy się w Marinie Jachtowej w Gdyni. Na nogach od 7 rano – rozstawianie namiotów, przygotowywanie papierów. Wiadomo: bezpieczeństwo i formalności w pierwszej kolejności. We wszystkim pomagają nam przedstawiciele Gdyńskiego Centrum Sportu – niezawodnego partnera całego przedsięwzięcia. Razem z nami do pracy przygotowują się nurkowie zawodowi z FROG, firmy zajmującej się pracami podwodnymi, która wspierała nas w czasie całego wydarzenia. O 9:00 wszyscy zaczynają się zjeżdżać: ratownicy wodni ochotniczej straży pożarnej OSP RW Gdynia, wolontariusze, płetwonurkowie biorący udział w oczyszczaniu basenu portowego. Wszystkie działania wokół podwodnego sprzątania koordynuje nasz długoletni partner Centrum Nurkowe Tryton.
Punkt 11:00 zatrzymujemy ruch w marinie i wchodzimy do wody, żeby zobaczyć co tam pod wodą słychać i wyłowić jak najwięcej odpadów.
Widoczność jest słaba. Bardzo dużo mułu. Nurkowie raportują, że odpadów widzą bardzo dużo, wszędzie plastik, ale ciężko go złapać. Ucieka, dryfuje w wodzie. Ponadto bardzo dużo większych odpadów, za dużych do wyłowienia przez jednego człowieka. Wyławiamy co się da – najwięcej butelek, puszek, małych ciężkich do rozpoznania elementów, pokrowce, fragmenty żagli, opony. Wiemy już, że za rok potrzebujemy więcej wsparcia technicznego, aby wyłowić to co większe i więcej czasu na spokojne znalezienie odpadów. W tym roku mieliśmy tylko godzinę, każda para nurków schodzi do wody na 20 min. Czas zlatuje za szybko.
Łącznie w sprzątaniu wzięło udział 30 nurków. Wyłowionych zostało 40 worków odpadów, przeważały odpady plastikowe oraz metalowe. Wyłowiona została jedna opona tira oraz kilka fragmentów opon samochodowych. Spotkaliśmy też krabika, a pod wodą sporo meduz i kilka ryb. W marinie jest życie.
Przystanek 2: Sopot
W Sopocie oprócz zbierania śmieci na plaży, prowadziliśmy także działania edukacyjne.
Bo edukacja to klucz do zmiany!
Od lat 70. tempo produkcji tworzyw sztucznych rośnie szybciej niż w przypadku jakiegokolwiek innego materiału. Jeśli historyczne tendencje wzrostowe będą się utrzymywać, przewiduje się, że światowa produkcja pierwotnych tworzyw sztucznych osiągnie do 2050 roku aż 1100 mln ton. 98% jednorazowych produktów z plastiku wytwarza się z paliw kopalnych. Prognozuje się, że poziom emisji gazów cieplarnianych związanych z produkcją, użytkowaniem i utylizacją konwencjonalnych tworzyw sztucznych na bazie paliw kopalnych wzrośnie do 2040 r. do 19 proc. światowego budżetu na emisję CO2. Pokazuje to, że problem plastiku to nie tylko problem zanieczyszczenia środowiska i przenikania mikroplastiku do wszystkich zakamarków planety i nas samych, ale to także ogromny kontrybutor do nasilającego się kryzysu klimatycznego.🌍
Z siedmiu miliardów ton odpadów z tworzyw sztucznych wytworzonych dotychczas na świecie mniej niż 10% zostało poddanych recyklingowi. Miliony ton trafiają do środowiska lub są transportowane tysiące km do miejsc docelowych, gdzie są najczęściej spalane lub składowane. Rzeki przenoszą odpady z głębi lądu do morza, co czyni je głównymi czynnikami przyczyniającymi się do zanieczyszczenia mórz i oceanów. Jeśli nie zmienimy sposobu w jaki produkujemy, wykorzystujemy i utylizujemy tworzywa sztuczne, ilość plastikowych odpadów trafiających się do ekosystemów wodnych może się niemal potroić z 9–14mln ton rocznie w 2016 r. do przewidywanych 23–37mln ton rocznie do 2040 r.
W Sopocie w ramach EkoPikniku organizowanym przez Miasto Sopot opowiadaliśmy o tym wszystkim i jeszcze trochę więcej. A przede wszystkim skupiliśmy się na tym, co każdy z nas może robić na co dzień i w swoim otoczeniu.
Przystanek 3: Gdańsk
Jak co roku w ramach obchodów World Cleanup Day spotkaliśmy się także koło molo w Brzeźnie. Działaliśmy tu na lądzie. Dreptaliśmy boso po piasku, moczyliśmy stopy w wodzie, rozmawialiśmy z mewami, słuchaliśmy szumu fal i co kawałek schylaliśmy się aby podnieść kolejny śmieć. Pet, kapsel, pet, butelka, puszka, pet.
Jak zwykle przeważały pety.
Palacze na całym świecie kupują rocznie ok. 6,5 biliona papierosów - to 18 miliardów dziennie! Pozostaje po nich tyle samo filtrów papierosowych – tzw. niedopałków lub petów, z których tylko 1/3 trafia do koszy na śmieci. Niezależnie od tego, czy wyrzucono je na plażę, na ziemię w parku, czy upuszczono na ulicę, ogromna część niedopałków trafia do zbiorników wodnych. Plastikowe filtry wykonane są z octanu celulozy. Tworzywo nie rozkłada się lecz z biegiem czasu ulega fotodegradacji, co oznacza, że światło rozbija je na mniejsze kawałki, które na zawsze pozostają w środowisku. Pamiętajcie o tym paląc, a jeśli nie palicie mówcie osobom palącym w Waszym otoczeniu!!
W sprzątaniu gdańskich plaży wzięło udział blisko 50 osób. Śmieci były zbierane w upcyklingowe torby wielokrotnego użytku, wykonane że starych banerów reklamowych przez Trashki Upcykling, a następnie segregowane. Łącznie zebranych zostało ok. dziesięciu 240-litrowych worków śmieci, w których przeważały odpady plastikowe. A także dwa 5-litrowe słoiki niedopałków papierosów!
Na koniec, po tym całym schylaniu i rozmyślaniu co zrobić aby odpadów na plażach było mnie, zagraliśmy dla Bałtyku koncert. Postawiliśmy na piasku pianino (co za pomysł!), na którym zagrał Tomasz Szwelnik, a razem z nim na kryształowych misach, grzechotkach i deszczowych kijach zagrała Aurelia Kurczyńska.
Te cudowne dźwięki, dedykowaliśmy Bałtykowi, a muzyka płyneła w akompaniamencie wiatru i fal.
Dziękujemy, że byliście z nami ❤
#razemdlabałtyku
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Partnerzy wydarzenia:
Centrum Nurkowe Tryton
Gdański Ośrodek Sportu
Gdyńskie Centrum Sportu
Miasto Sopot
Planet Heroes
World Cleanup Day