EKO-BOTY - kreatywna edukacja proekologiczna z wykorzystaniem AI
Projekt edukacyjny Fundacji MARE i dr Macieja Słomczyńskiego „EKO-BOTY” to świeże i innowacyjne podejście do edukacji proekologicznej.
Każda z lekcji łączy w sobie dawkę wiedzy o środowisku Morza Bałtyckiego, jego mieszkańcach i problemach środowiskowych oraz różnorodnych narzędziach sztucznej inteligencji (AI), wykorzystywanych podczas zajęć. Aktywne zaangażowanie uczniów sprawia, że stają się oni niejako współtwórcami lekcji, dzięki czemu nie tylko rozwijają swoją kreatywność, ale także z zapałem przyswajają zawarte w nich treści.
Projekt „EKO-BOTY” skierowany jest do uczniów szkół podstawowych, a jego najważniejszym celem jest kształtowanie w nich postaw proekologicznych. W myśl zasady, że chcemy chronić to, co znamy, każda z lekcji przybliża uczestnikom zagadnienia dotyczące ekosystemu Morza Bałtyckiego. Jednakże w tym przypadku forma jest równie ważna, co treść i odpowiada na potrzeby i bolączki systemu edukacji, takie jak coraz krótszy czas skupienia, czy małe zaangażowanie uczniów w tradycyjne lekcje.
- Zajęcia są realizowane w oparciu o metodę projektu, w ramach której dzieci tworzą EKO-BOTy – cyfrowe tożsamości AI inspirowane fauną i florą Bałtyku. Uczestnicy warsztatów opracują cechy osobowości, zainteresowania, wizualizacje oraz artystyczną działalność botów np. piosenki. W trakcie przygotowań dzieci uczą się m.in. o wpływie plastikowych odpadów na życie w morzach, sposobach redukcji emisji CO2 i wpływie zmian klimatu na środowisko i zdrowie. Dzięki temu świadomie wybierają proekologiczne postawy dla botów, takie jak Recyklingowy Artysta, Strażnik Wód czy Eko-detektyw – wyjaśnia współautor projektu dr Maciej Słomczyński.
Projekt EKO-BOTY realizowany jest w ramach Programu grantowego „E.ON łączy energię dla klimatu” który jest częścią międzynarodowego programu grantowego E.ON United Energy for Climate, zainicjowanego i finansowanego przez Fundację E.ON w Niemczech (E.ON Stiftung) oraz we współpracy z Fundacją VSE na Słowacji. W ramach projektu zaplanowane jest opracowanie prototypu systemu do prowadzenia zajęć, przeprowadzenie beta testów platformy oraz pilotażowych warsztatów z dziećmi w wybranej szkole w Warszawie.
W ramach projektu dr Maciej Słomczyński i Patrycja Nowakowska z Fundacji MARE opracowali scenariusze zajęć online, które można dostosować do potrzeb danej grupy – zrealizować serię czterech zajęć o przekrojowej tematyce lub skupić się na pojedynczym zagadnieniu lub narzędziu podczas jednej lekcji. Uczniowie poznają istoty żyjące w Bałtyku i ich charakterystyczne cechy, które mogą stanowić inspirację dla wyglądu i atrybutów tworzonego przez nich EKO-BOTa. Ponadto, dzięki zapoznaniu się z najważniejszymi problemami środowiskowymi morza, takimi jak zmiany klimatu, zanieczyszczenie plastikiem i hałasem, przełowienie, czy eutrofizacja, mogą obserwować jak Bot na nie reaguje. Interakcja z Botem umożliwia dyskusję o postawach, wpływających na jego dobrostan, co pozwala zilustrować wpływ człowieka na morski ekosystem. Wszystkie aktywności związane są z wykorzystaniem szerokiego wachlarza narzędzi AI, dzięki którym uczestnicy zajęć są nieustannie kreatywnie zaangażowani w lekcję – od pisania promptów i tworzenia piosenek, do generowania grafik.
Docelowym założeniem projektu, jest stworzenie internetowej platformy dla edukatorów z materiałami merytorycznymi, wskazówkami metodycznymi, bazą linków do narzędzi AI wspierających działania twórcze oraz galerią interaktywnych botów zaprojektowanych przez uczestników zajęć.
– Traktujemy ten projekt jako pilotaż i liczymy, że uda się rozpowszechnić wypracowane rozwiązania w kolejnych szkołach. Mamy nadzieję, że interaktywne działania przybliżą dzieci do morza i pozwolą im lepiej poznać jego środowisko i żyjące w nim istoty, tym samym wybudzając wśród dzieci postawy proekologiczne. Głęboko wierzymy, że pierwszym krokiem do ochrony przyrody jest jej bliższe poznanie – chcemy chronić to co kochamy i znamy. – podsumowuje Olga Sarna, współautorka projektu.
Realizatorzy projektu:
Dr Maciej Słomczyński jest metodykiem kształcenia z ponad 15-letnim stażem i interdyscyplinarnym wykształceniem (dr pedagogiki UW, mgr inżynier PW). W latach 2018 – 2023 realizował w ramach współpracy z UW projekty: Mały Innowator i Młody Projektant (PO WER), w ramach których przeprowadził ponad 700 godzin zajęć stacjonarnych i zdalnych z dziećmi ze szkół podstawowych, opracował system wspierania pracy nauczycieli i aplikację do gry hybrydowej z NFC. W latach 2010 – 2018 pracował na Wydziale Pedagogicznym UW. Od 15 lat prowadzi kursy popularyzujące naukę na Uniwersytecie Otwartym UW , m.in. w latach 2023, 2022, 2021 otrzymał wyróżnienie za dydaktykę. Ostatnio rozwija kursy wykorzystujące narzędzia AI np. kurs AI jako asystent kreatywności rozwoju kreatywności.
Fundacja MARE została założona w 2016 roku, a od roku 2018 posiada status organizacji pożytku publicznego. Główną misją MARE jest ochrona ekosystemów morskich, poprzez dążenie do zmian społecznych i politycznych. MARE jest jedyną organizacją pożytku publicznego w Polsce, której działania skupiają się wyłącznie na ochronie ekosystemów morskich, ze szczególnym naciskiem na ochronę ekosystemu naszego rodzimego Morza Bałtyckiego. Główne obszary działań Fundacji to: odpady morskie (uwzględniając plastik i sieci widma), zrównoważone rybołówstwo (współpracujemy z organizacjami rybackimi w celu wdrażania zasad zrównoważonego rybołówstwa) oraz zarządzanie wrakami (dążymy do wdrożenia planu zarządzania wrakami w Polsce). Ponadto w naszych działaniach stawiamy przede wszystkim na edukację w kontekście kryzysu klimatycznego i kryzysu bioróżnorodności oraz na budowanie świadomości społeczeństwa na temat naszego wpływu na Bałtyku.