WORLD CLEANUP DAY 2025

W tym roku zaprosiliśmy nurków wolontariuszy do posprzątania dna Mariny Gdańsk (ul. Szafarnia 9). Była to nie lada gratka, ponieważ nurkowanie na co dzień nie jest tam możliwe, a sama marina nie była sprząta od lat. Jak mówili sami zaangażowani, udział w akcji był dla nich sposobem na połączenie przyjemnego z pożytecznym – nurkowania w ciekawym, niedostępnym dla nurków rekreacyjnych miejscu oraz działaniem dla dobra Bałtyku.

Bałtyk jako morze półzamknięte, o ograniczonej wymianie wody z oceanem, sprzyja kumulacji zanieczyszczeń, w tym również plastiku. Odpady z tworzyw sztucznych, trafiające do morza pozostają w ekosystemie na zawsze, rozpadając się na coraz mniejsze fragmenty – mikroplastiki i nanoplastiki. To zjawisko jest szczególnie niebezpieczne – drobiny plastiku przenikają do morskiej sieci pokarmowej, wpływając niekorzystnie na organizmy morskie, a ostatecznie wracają do nas – ludzi. Odpady morskie mają różne pochodzenie – część to śmieci pozostawione na plażach, część płynie do morza z rzekami lub ściekami (np., mikroplastik z kosmetyków lub syntetyczne włókna z ubrań), a jeszcze inne to zagubione w morzu sieci rybackie, tzw. sieci widmo. Jedno jest jednak pewne – wszystkie pochodzą od nas - ludzi, dlatego by nie zanieczyszczały Bałtyku konieczne jest podejście proaktywne. Zaangażowanie nurków wolontariuszy do sprzątania w gdańskiej marinie pozwoliło usunąć z morza odpady, które pozostawione w wodzie z czasem stawałyby się coraz większym zagrożeniem dla ekosystemu.

Podczas godzinnego nurkowania w marinie nurkowie wyciągnęli z jej dna wiele metalowych puszek, plastikowych i szklanych butelek oraz mniejsze plastikowe odpady. Jednak wśród zatopionych śmieci znalazły się także bardziej spektakularne znaleziska, o znacznie większych gabarytach. Nurkowie wyłowili m. in. trzy miejskie hulajnogi elektryczne, znak drogowy, oponę, plastikowe wiadra, czy kosz na odpady.

Relacja ze sprzątania mariny w Gdańsku z nurkami w ramach akcji SPRZĄTAMY BAŁTYK 2025.
Fot. Bartłomiej Chęciński 

W sprzątaniu mariny udział wzięło 14 nurków, a akcję koordynował zespół Centrum Nurkowego Tryton – partner wydarzenia SPRZĄTAMY BAŁTYK, z pomocą wolontariuszy. Nad bezpieczeństwem nurków czuwał również zespół ratowników. Partnerem wydarzenia był także Gdański Ośrodek Sportu.

Relacja ze sprzątania plaży w Gdańsku Brzeźnie w ramach akcji SPRZĄTAMY BAŁTYK 2025. 
Fot. Bartłomiej Chęciński

W obu lokalizacjach wydarzenia, w gdańskiej marinie i na plaży w Brzeźnie, zaprezentowana została także wystawa fotografii Karola Tomaszewskiego „Ślady na wodzie: Podróż ku równowadze” – opowieść obrazem o tym, jak krótkie jest ludzkie życie wobec ponadczasowej natury Bałtyku oraz jak żeglarstwo uczy pokory wobec żywiołów. Wystawa powstała w ramach projektu ECOMARINAS i swoim przesłaniem przypomina, że żeglarstwo również zostawia ślad: odpady, emisje, hałas, jednak świadome wybory potrafią realnie go zmniejszyć. W regionie Bałtyku pływa ok. 3,5 mln łodzi rekreacyjnych, a to skala, w której „małe decyzje” tworzą duże skutki.

 Zdjęcia powstały podczas rejsu na pokładzie żaglowca STS Generał Zaruski na trasie Gdańsk–Västervik, w dniach 2–8 września 2024 roku, w ramach projektu ECOMARINAS. Projekt ECOMARINAS trwa od lipca 2024 roku do czerwca 2027 roku i jest prowadzony przez Gdański Ośrodek Sportu (PL) we współpracy z Województwem Pomorskim (PL), Gminą Tolkmicko (PL), Uniwersytetem Kłajpedzkim (LT), Administracją Rejonu Neringa (LT), Mariną Slottsholmen Vestervik (SE), Coastal Union Germany (DE) oraz Fundacją MARE (PL). Wystawa miała swoją premierę w Dniu Morza w pawilonie Polski na Expo w Osace w lipcu 2025 roku.

 DZIAŁALIŚMY NA LĄDZIE

Do włączenia się w drugą część akcji – sprzątania plaży i okolicznych lasów w Gdańsku Brzeźnie, zaprosiliśmy wszystkich chętnych. W namiocie Fundacji MARE na wszystkich uczestników czekały rękawiczki i torby na śmieci wielorazowego użytku, by przy sprzątaniu nie generować kolejnych odpadów. Dodatkowo, zachęcaliśmy także do zbierania niedopałków papierosów do osobnych kubeczków, by zobrazować, jak licznym są one odpadem na plażach.

Według danych z raportu Komisji Helsińskiej (HELCOM), na każdych 100 metrach nadbałtyckich plaż znaleźć można od 50 do 300 sztuk odpadów. Zdecydowana większość z nich, bo aż 70%, to plastik, który nieusunięty z dużym prawdopodobieństwem trafi do morza. Najczęściej widoczne na plaży odpady to szczególnie toksyczne dla środowiska niedopałki papierosów, a także inne przedmioty jednorazowego użytku – nakrętki, butelki czy opakowania na żywność. Jak pokazują badania zlecone przez RLG Polska, Polacy dostrzegają problem - aż 91% turystów zauważa odpady podczas pobytu nad Bałtykiem. Jedynie 4% z nich przyznaje się jednak do zostawiania ich na plażach. World Cleanup Day to idealna okazja, by odwdzięczyć się morzu za wspaniałe wspomnienia z wakacji. Wspólne sprzątanie plaż ma więc znaczenie zarówno praktyczne, jak i symboliczne – przyczynia się do poprawy jakości środowiska, ale także do budowania świadomości ekologicznej i poczucia kolektywnej odpowiedzialności za nasze najbliższe otoczenie.

Uczestnikom akcji udało się zebrać 13 kg odpadów plastikowych, 15 kg szklanych, a także 30 kg śmieci zaklasyfikowanych jako odpady zmieszane. Łącznie to aż 58 kg śmieci zebranych podczas jedynie trzech godzin wspólnego sprzątania! Zgodnie z przypuszczeniami, najliczniejszym odpadem okazały się niedopałki papierosów, tzw. pety, które wypełniły objętość kilkulitrowego słoja!

W podziękowaniu za udział w sprzątaniu plaży, na każdego kto zebrał i posegregował śmieci czekał prezent od marki YOPE, która wspiera działania Fundacji MARE – wegańskie kosmetyki z linii Waterfully.

Odwiedzający namiot Fundacji MARE mogli także wziąć udział w quizie MOZAIKA KLIMATYCZNA, czyli warsztacie edukacyjnym o wpływie człowieka na zmiany klimatu opartym na wiedzy pochodzącej z raportów IPCC. Warsztat prowadziła Katarzyna Król - certyfikowana moderatorka tego narzędzia, która na co dzień wspiera marki, produkty, usługi i społeczeństwo w zrównoważonym rozwoju, a tego dnia w roli wolontariuszki Fundacji MARE.

Warsztat MOZAIKA KLIMATYCZNA QUIZ. 
Fot. Bartłomiej Chęciński 

KONCERT DLA BAŁTYKU 

Na zakończenie akcji przygotowaliśmy wyjątkowy prezent dla Wszystkich – KONCERT DLA BAŁTYKU! Na plaży, w promieniach zachodzącego słońca, przy akompaniamencie bałtyckich fal zagrał Crane Days – singer-songwriter gatunkowo oscylujący wokół stylistyki contemporary folk, mocno związany z morzem i z Trójmiastem, gdzie rozpoczął swoją muzyczną drogę. Jego koncerty to barwna podróż przez intymne, muzyczne krajobrazy oraz kolektywna medytacja w folkowym otuleniu. Koncert wieńczący akcję SPRZĄTAMY BAŁTYK utkany był z tych utworów Crane Days, które w warstwie tekstowej nawiązują do tematyki wody i morskich podróży.

Dziękujemy wszystkim zaangażowanym w akcję SPRZĄTAMY BAŁTYK!
Do zobaczenia za rok!

Szczególne podziękowania kierujemy do partnerów wydarzenia – Gdańskiego Ośrodka Sportu i Centrum Nurkowego Tryton.

Relacja z koncertu Crane Days na zakończenie akcji SPRZĄTAMY BAŁTYK 2025.
Fot. Bartłomiej Chęciński